راپۆرتی ئاماری "ناوەندی رۆژھەڵات بۆ
توێژینەوەی کۆمەڵایەتی" سەبارەت بە پیشێکاری مافی مرۆڤ لە لایەن کۆماری ئیسلامی
بەرامبەر خەڵکی ناوچە کوردنشینەکانی رۆژھەڵاتی کوردستان لە مانگی پوشپەڕی 1392 ،
بە پێ ئەو ئامارو داتایانەی کە لە بەردەست ناوەندی رۆژھەڵات بوون ، کە ئەگەرچی دەکرێ
ئاماری راستەقینەی لەو رێژەیە زیاتر بێت ، کە ئەوەش بە ھۆی ئەو زەخت و گوشارانەی
کە لە لایەن کۆماری ئیسلامی لە سەر چالاکانی مافی مرۆڤ و ھەروەھا دەزگاکانی
راگەیاندن ھەیە .
ئەم راپۆرتە ئامارییە جەخت دەکاتە سەر جۆر پێشێلکارییەکانی وەکوو
" دەستبەسەر کردن، بریندارکردن و کوشتن بە تەقەی هێزەئینتزامیەکان ، برینداربوون
و کوژران بە هۆی تەقینەوەی مین ، ئەگەر چی لە ماوەی مانگی پوشپەڕ حالەتی کوژران بە
هۆی تەقینەوەی مین نەبوە یا ئەگەر بوە سەرپۆشی بەسەرنراوەو تۆمار نەکراوە .
خشتەی (1)
رەگەزی
ئەو کەسانەی پێشێلکارییان بەرامبەر کراوە دەردەخات .
ئەم خشتەیە رەگەزی ئەو کەسانە دەردەخات کە لە
لایەن کۆماری ئیسلامی پێشێلکارییان بەرامبەر کراوە ، کە زۆرترین رێژە لە رەگەزی
نێرە بە رێژەی (69.7%) کە ئەمەش زیاتر دەگەرێتە بۆ سروشتی ئەو چالاکیانە کە ئەو
رەگەزە ئەنجامی دەدەن، کە زیاتر لە دەرەوە کار دەکەن و روبەری کێشە وبەرنگاربوونەوە
دەبن لە چالاکیەکانی رۆژانەیان بە مەبەستی دابین کردنی بژێوی ژیان ، و ھەروەھا وەک
لەم خشتەیە دەبینرێ بە رێژەی (21.2% ) رەگەزەکەیان دیار نیە،کە ئەمەش زیاتر
دەگەرێتەوە بۆ ئەوەی کە کۆماری ئیسلامی رێگە نادات ھەواڵەکان بڵاو بکرێنەوە . کە
لە وێنەی (١) بەم شێوەیە دەبێت .
وەک دەبنیرێ زۆرترین رێژەی ئەو کەسانەی
پێشلکارییان بەرامبەر کراوە لە رەگەزی نێر بەنزیکی رێژەی (70% ) کە ئەمەش زیاتر بە
ھۆی ئەوەیە کە پیاوان زیاتر کاری دەرەوەی ماڵ دەکەن ،بۆیە زیاتر رووبەری ئەو جۆرە
پێشێلکارییانە دەبن .
خشتەی(2)
تەمەنی
ئەو کەسانە دەردەخات کە پیشێلکارییان بەرامبەر کراوە .
ئەم خشتەیە تەمەنی ئەو کەسانە پیشان دەدات کە بەرێژەیەکی
زۆرتەمەنیان دیار نیە بە رێژەی (75.8% ) کە رێژیم بەردەوام ھەوڵ دەدات زانیاری زۆر
لە سەر ئەو پیشێلکارییانە بڵاو نەبێتەوە و ھەروەھا ئەو ناوەند و ماڵپەڕانەی کە ئەو
ھەواڵانە بڵاو دەکەنەوە زۆر بە گرینگیەوە زانیارییەکانی تەمەن تۆمار ناکەن ،
ھەروەھا بە رێژەی (9.1% ) لە تەمەنی نێوان 18-22 ساڵدایە ، و تەمەنەکانی
دیکەی23-27 ساڵ و 28-32 ساڵ بە رێژەی 3% و 6.1 % دان . کە رێژەکان بە شیوەی وینە
لە وێنەی (٢) باشتر دەبینرێ .
وەک لەم وێنەیە دەبینرێ زۆرترین رێژەتەمەنیان
دیار نیە بە ریژەی (75.8%) و ھەروەھا تەمەنەکانی 28-32 و 33 بۆ سەرەوە ھەر یەک
بەرێژەی (6.1%) .
خشتەی(3)
جۆری ئەو پێشێلکارییانە دەردەخات کە بەرامبەر
ئەو کەسانە کراوە .
خشتەی (3) جۆری ئەو پێشێلکارییانە پیشان
دەدات کە لە لایەن کۆماری ئیسلامی بەرامبەر خەڵکی رۆژھەلاتی کوردستان کراوە ، کە
زۆرترین رێژە دەستبەسەر کردن ھەیە بە رێژەی (66.7%) و 3 کەسیش بەتەقەی ھیزە
ئینتزامیەکان کوژراون بە رێژەی (9.1% ) ، ھەروەھا 7 کەسیش بە رێژەی (21.2% )
بریندار کروان ، و 1 کەسیش بە تەقینەوەی مین بریندار بوە .
وێنەی(٣)
ھەروەک لە وێنەی (3) دەبینرێ زۆرترین رێژەی
پێشێلکاری دەستبەسەر کردن بوە بە ریژەی (66.7% ).
وێنەی(٤)
رێژەی پێشێلکاری لە پاریزگاکانی رۆژھەڵاتی
کوردستان دەردەخات .
ئەم وێنەیە دەرخەری رێژەی ئەو پیشێلکارییانەیە کە
لە پارێزگا کوردنشینەکان دەکرێ کە زۆرترین رێژە لە پارێزگای ئازەربایجانی رۆژئاوا
بەرێژەی (73%) و دواتر پارێزگای کوردستان بە رێژەی (15%) و ھەروەھا پارێزگای کرماشان بە رێژەی (12% ).
خشتەی(5)
جۆری
پیشەی ئەو کەسانە پیشان دەدات کە پێشێلکارییان بەرامبەر کراوە .
ئەم خشتەیە دەرخەری جۆری پیشەی ئەو کەسانەیە کە
پێشێلکارییان بەرامبەر کراوە کە بە زۆرترین رژە لە خەڵکی مەدەنی بون بە رێژەی (٥٤.٥%)
کە ئەگەرچی دەکری ئەوانە پیشە وپسپۆری تایبەت بە خۆیان هەبوبێت بەڵام زۆر بە وردی
ئاماژە بە پیشەکانیان نەکراوە بە پێ ئەو داتایانەی دەستی ناوەندی رۆژهەڵات کەوتون
، هەروها بە رێژەی (٣٣.٣% ) کۆلبەر بوون کە زیاتر لە سنوورەکان کاسبی دەکەن و
رۆژانە گیانیان لە مەترسی دایە. هەروەها چالاکانی ئایینی وفەرهەنگی بە رێژەی
یەکسان واتە (٦.١% ) پێشێلکارییان
بەرامبەر کراوە .
" ناوەندی رۆژهەڵات بۆ توێژینەوەی کۆمەلایەتی "
پوشپەڕی ١٣٩٢
